Wevershuisje
De textielarbeiders in Gemert leefden over het algemeen in eenvoudige, vaak kleine huizen. Deze huizen waren functioneel, gericht op het ondersteunen van de productieve activiteiten van de wevers.
Het hoogambacht van het weven
Gemert is vanaf de middeleeuwen eeuwenlang een echt weversdorp geweest. Vandaag de dag is er nog maar een textielfabriek over, maar halverwege de 19e eeuw waren meer dan 1.200 personen, inclusief kinderen, in Gemert betrokken bij de weefnijverheid. Dat was zowat de helft van de beroepsbevolking! Ze werkten voor zowel Gemertse als Helmondse ondernemers, van wie de wevers in de regel hun garen en opdrachten kregen en die vaak ook eigenaar waren van het weefgetouw en toebehoren. Bovendien waren de wevers vaak verplicht hun loon in de winkel van hun weefbaas te besteden.
Naarmate de tijd vorderde, begon de industriële revolutie invloed uit te oefenen op de textielproductie, wat leidde tot de oprichting van de eerste textielfabrieken in Gemert. Deze fabrieken boden efficiëntere productiemethoden, maar de thuiswevers bleven een belangrijke rol spelen in de lokale economie. De thuiswevers werkten, als er tenminste garen op de klos was (oftewel: voldoende opdrachten), van ’s morgens vroeg tot in de vroege avond. Hun verdiensten waren afhankelijk van de aard van het weefsel, fijne en gecompliceerde weefsels werden beter betaald maar kostten uiteraard ook meer tijd en werk.
Volgens het gemeenteverslag uit 1868 verdiende een bekwaam wever een loon van 40 centen per dag wat amper ‘het behoef van een gezin van 5 a 6 personen’ dekte.
Deze ambachtslieden werkten vanuit hun eigen huizen, waarbij ze eenvoudige weefgetouwen gebruikten om textiel te produceren. In het wevershuisje is een weefkamer ingericht met rode en blauwe plavuizen. Het handweefgetouw dat hier is te zien is een kopie van een eeuwenoud Gemerts weefgetouw, nu in bezit van Heemkundekring Gemert.
Ontdek meer van het museum
Weven. De kunst van het hoogambacht
Weven wordt beschouwd als een hoogambacht vanwege de vaardigheid en precisie die nodig zijn om kwaliteitstextiel te produceren. De kennis van materialen, patronen en technieken vereiste uitgebreide training en vaardigheid, wat het ambacht tot een gerespecteerde bezigheid maakte. In het Boerenbondsmuseum zijn nog wevers actief die regelmatig demonstraties tonen van dit ambacht.
