In 1979 dreigde het geboortehuis van Pater Gerlacus van den Elsen, medeoprichter van de N.C.B. (nu ZLTO) en de Boerenleenbank en bekend als ‘de boerenapostel’, gesloopt te worden vanwege wegwerkzaamheden in Gemert.
Het hoofdbestuur van de N.C.B. toonde weinig interesse in het behoud van de boerderij, maar wilde wel de gedenksteen uit 1956 behouden. Hierdoor richtte het lokale afdelingsbestuur een werkgroep op die een plan ontwikkelde voor de reconstructie en verplaatsing van de boerderij, inclusief de aankoop van grond en de bouw van bijgebouwen.
Om de financiering van dit ambitieuze project rond te krijgen, was het noodzakelijk de interesse in het leven en werk van Pater van den Elsen te vergroten. Dit gebeurde door het schrijven van een biografie en het organiseren van een tentoonstelling in 1983, die veel succes kende. Dankzij diverse fondsenwervingsactiviteiten, waaronder de verkoop van een slachthuis en een dienstenveiling, kon de werkgroep uiteindelijk het pand kopen en met de restauratie beginnen in 1985.
Deze restauratie, inclusief de bouw van een bakhuis, werd mogelijk gemaakt met steun van de gemeente Gemert, die materiaal voor een ontvangst- en tentoonstellingsruimte leverde. Dit project illustreert de succesvolle inspanningen van lokale gemeenschappen om cultureel erfgoed te behouden en te vieren.
Het museum groeit
Het Brabantse dorpsplein van het museum omvat nu een boerderij, bakhuis, schuur, wevershuis, smidse, klompenmakerij en een gecombineerde winkel-café. Ook heeft het Boerenbondsmuseum een veldkapel ter ere van Gerlachus van den Elsen, een handkrachtzuivelfabriek, een N.C.B.-destructiegebouw, een plattelandsschooltje, en een kortgevelboerderij met Boerenleenbank.
Het museum organiseert in het zomerseizoen wekelijks themadagen. Maar ook jaarlijks een nostalgische kermis, een historische optocht en in de winter een sfeervolle schaatsbaan en is het museum de logeerplek voor Sinterklaas.
Onze vrijwilligers
We mogen onze meer dan 200 vrijwilligers uit de wijde omgeving, die zorg dragen voor de verdere uitbreiding en het onderhoud van het museum, de documentatie, demonstraties, organisatie van themadagen, rondleidingen, et cetera niet vergeten.
Deze vrijwilligers worden aangestuurd door al even bevlogen beheerders. In 1990 werd het museum geopend en werden Riek en Martien Hurkmans – van de Weijer de eerste beheerders. Van 2001 tot 2025 was Ria Peters-Konings de beheerder van het museum.
Bestuur Boerenbondsmuseum
- Toos van Katwijk, voorzitter: voorzitter@boerenbondsmuseum.nl
- Jan van Dijk, vice-voorzitter
- Leo Driessen, penningmeester: administratie@boerenbondsmuseum.nl
- Peter Oostenbach, secretaris: secretaris@boerenbondsmuseum.nl
- Wilhelmien van Els, bestuurslid
- Peter van den Berg, bestuurslid vrijwilligerszaken
- Antoon Vermeer, bestuurslid
Leuk om te weten
De eerste bezoeker was toenmalig minister van Landbouw Gerrit Braks en sindsdien zijn velen hem nagekomen. Het Boerenbondsmuseum heeft ook enkele hoogwaardigheidsbekleders mogen verwelkomen, zoals Prinses Beatrix (in 1990 als Koningin en in 2021 als Prinses) en Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima (in 2022).
Het Boerenbondsmuseum is daarnaast ook decor geweest voor diverse films, documentaires en reportages van diverse Nederlandse en buitenlandse producties, waaronder De Bende van Oss, Apestreken, diverse programma’s van Omroep Brabant (Zinderend Zuiden, Hashtag, De Kracht van Brabant met Frank Lammers) en het Klokhuis.
